Fabryka przy Częstochowskiej na razie będzie pustostanem. Czy to się zmieni?

Budynek jest pustostanem od 2005 roku. Wcześniej funkcjonował tu przez parę lat skłot DeCentrum, czyli miejsce różnego rodzaju działań artystycznych i społecznych, dzięki czemu pustostan żył i był prężnym miejscem na mapie anarchistycznej kultury.

Po tym, gdy został zamknięty na cztery spusty, pojawiały się różne pomysły na jego zagospodarowanie. To np. koncepcja stworzenia Muzeum Włókiennictwa, opowiadającego o przemysłowej przeszłości Białegostoku przełomu 2. połowy XIX i początku XX wieku, kiedy miasto nazywano Manchesterem Północy. Później miało to Być Muzeum Mody i Tekstyliów. Była też idea, by stare mury fabryczne ożyły jako białostocka odpowiedź na warszawskie Centrum Nauki „Kopernik”. Studenci architektury w ramach swoich prac przygotowywali kolejne koncepcje zagospodarowania całego kwartału pofabrycznego między Włókiennicza a Częstochowską.

A tkalnia jak stała pusta, tak dalej stoi.

ZOBACZ TAKŻE: Kultowy Squat DeCentrum przestał działać prawie 19 lat temu. Zobacz jak wygląda obecnie

Wszystko rozbija się o fundusze. W budżecie Białegostoku nie ma pieniędzy na jego kapitalny remont. Dlatego Zarząd Mienia Komunalnego skupia się jedynie na zabezpieczaniu budynku.

Budynek był wielokrotnie zabezpieczany przed dostępem osób postronnych. Każdorazowo po przeprowadzeniu kontroli obiektu, zgłoszeniu Straży Miejskiej czy mieszkańców, naruszone zabezpieczenia są naprawiane. Ponieważ od marca do tej pory zabezpieczenia nie zostały naruszone, ZMK nie podejmuje kroków, aby zmienić sposób zabezpieczenia dostępu poprzez zamurowanie otworów okiennych i drzwiowych – mówi „Porannemu” Agnieszka Błachowska z biura prasowego w magistracie.

Dodaje też, że ZMK regularnie kontroluje stan techniczny budynku i wykonuje doraźne naprawy w zakresie posiadanych środków finansowych. Zapowiada, że po zimie teren wokół zabytkowej j fabryki zostanie uprzątnięty i uporządkowany.

Barbara Tomecka z Towarzystwa Opieki nad Zabytkami ubolewa nad tym, że fabryka wciąż jest pustostanem.

-To - obok dawnej fabryki Commichau czyli Pasmanty na Warszawskiej - ostatni relikt czasów, gdy Białystok był nazywany Manchesterem Północy, który można sensownie zagospodarować – komentuje przedstawicielka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami. W oparciu o budynek tkalni i sąsiednią przędzalnię śmiało mogłoby powstać np. Muzeum Historii Białegostoku, które przyciągałoby białostoczan w tę okolicę. To miejsce z potencjałem, szkoda byłoby ten potencjał zmarnować – mówi nam Tomecka.

Przypomina, że inne budynki pofabryczne z tego okresu bądź wyburzono – jak fabrykę Zbara na Orzeszkowej, większość fabryki Nowików przy Augustowskiej - bądź częściowo wkomponowano w nową zabudowę - jak fabrykę Beckera przy Świętojańskiej czy Tytoniówkę na Warszawskiej.

Temat zagospodarowania tkalni podchwytuje radna miejska Jowita Chudzik (Koalicja Obywatelska). Jest radną kończącej się kadencji i ponownie zdobyła mandat radnej w ostatnich wyborach samorządowych. Niedawno wystąpiła już z ideą ratowania innego zabytku w okolicy. W drewnianym domu przy Włókienniczej 16 mogłoby powstać Osiedlowe Centrum Kultury. Teraz chce przyjrzeć sięfabryce.

-Na temat zagospodarowania fabryki warto porozmawiać z mieszkańcami i osobami zajmującymi się ochroną zabytków – komentuje w rozmowie z „Porannym”. – Jeśli udałoby się zdobyć dofinansowanie zewnętrzne, zabytek można byłoby wyremontować i przywrócić mu świetność a jednocześnie nadać nową funkcję.

Fabryka Chany Marejn i Wolfa Zilberblatta to kilka budynków postawionych na przełomie XIX i XX wieku. W kompleksie znajdują się tkalnie, przędzalnia, zgrzeblarnia czy obiekty administracyjne. Cały kompleks wpisany jest do rejestru zabytków.