Araf, czyli czyściec dla wykluczonych i poszukujących swojej tożsamości

Elif Shafak - Turczynka urodzona we Francji, która mieszkała w Turcji, Hiszpanii, a obecnie w Stanach Zjednoczonych - w swojej najnowszej książce dotyka spraw, z którymi mierzy się współczesne społeczeństwo globalne. Tytułowy araf po turecku oznacza czyściec - miejsce, w którym dusza oczyszcza się grzechów, oczekuje na przejście do upragnionego raju. Jaki ma to związek z bohaterami powieści, którą autorka pisała niewątpliwie w oparciu o własne doświadczenia?

Fabularnie "Araf" to historia kilku przyjaciół studiujących w Bostonie. Omar pochodzi z Istambułu, doktorant nauk politycznych, który po przeprowadzce do Ameryki musiał zrezygnować ze znaków specjalnych w swoim prawdziwym imieniu i nazwisku Ömer Özsipahioğlu. Początkowo bardzo rozwiązły Turek dość nieoczekiwanie zakochuje się Gail - biseksualnej uzależnionej od czekolady Amerykance o skłonnościach samobójczych, która związana była z ekscentryczną feministką Debrą Ellen Thompson. Abed jest biotechnologiem z Maroka, którego martwią stereotypy związane z postrzeganiem Arabów, by zasnąć namiętnie ogląda horrory. Jest jeszcze Piyu z Hiszpanii, który chce zostać dentystą, mimo że ma lęki przez ostrymi narzędziami. Jego dziewczyna Alegre to kulinarnie utalentowana bulimiczka, która nie może odciąć pępowiny od swojej toksycznej rodziny. Cała plejada rożnych osobowości. Każdy z bohaterów wydaje się jedną wielką sprzecznością. Rożni ich niemal wszystko- charakter, narodowość, uzależnienia i fobie. To co ich łączy to wyobcowanie - uczucie dobrze znane chyba wszystkim emigrantom. Ich drogi zbiegły się w Bostonie, gdzie wynajmują wspólne mieszkanie.

"Araf" to interesująca opowieść o poszukiwaniu własnej tożsamości - narodowej, religijnej i seksualnej, wolności osobistej, dorastaniu w obcym kraju z dala do własnej rodziny, kultury i tradycji, a co się z tym wiąże to opowieść o wewnętrznym rozdarciu. Autorka dzieli swoich bohaterów na tych, którzy mierzą się z nową rzeczywistością wyrzekając się dotychczasowej tożsamości oraz na tych których wyalienowanie wiąże się z ich fobiami i sposobem postrzegania świata. Elif Shafak zadaje czytelnikom retoryczne pytanie - kto z nich jest bardziej obcy?

"Araf" to wciągająca, przepełniona smutkiem powieść. Szczególnie przypadnie do gustu czytelnikom zainteresowanym aktualnymi problemami współczesnej cywilizacji.