Hajnowskie Przedsiębiorstwo Suchej Destylacji Drewna. Od Niemca do Gryfskandu.

Niemcy, po zajęciu w sierpniu 1915 roku Puszczy Białowieskiej, wybudowali w Hajnówce m.in. fabrykę terpentyny i smoły, tworząc w ten sposób podwaliny pod zakłady chemiczne. Wycofując się w końcu 1918 roku, okupanci zdemontowali fabrykę, nie pozostawiając w nim ani jednego funkcjonującego urządzenia.

Polacy, obejmując Hajnówkę w swe posiadanie, stanęli przed nie lada problemem. Jednakże usilnymi i wytrwałymi staraniami, z początkiem lipca 1920 roku uruchomili zakłady, które przetrwały do dzisiaj. Po wojnie były powszechnie znane pod nazwą Hajnowskiego Przedsiębiorstwa Suchej Destylacji Drewna.

W 1996 roku właścicielem fabryki została polsko-szwedzka spółka, a zakład przyjął nazwę Zakładu Węgli Aktywnych Gryfskand w Hajnówce.

Ale wróćmy do wydarzeń sprzed 90 lat. Wychodzący wtedy tygodnik ludowy Straży Kresowej "Chata Polska" w nr 28 z 11 lipca 1920 roku:

- Ożywienie rodzimego przemysłu wzmaga się coraz bardziej. Oto w ubiegłych dniach uruchomiona została fabryka suchej destylacji drzewa w Hajnówce. Za pomocą tej fabryki, Polskie Towarzystwo Gazownicze, które ją wydzierżawiło od rządu, będzie wytwarzało węgiel drzewny, smołę drzewną, dziegieć brzozowy, octan wapnia, alkochol (sic!, taka była pisownia - red.) metylowy i inne bardzo potrzebne produkta. Polskie Towarzystwo gazownicze zamierza w najbliższym czasie zorganizować przy fabryce pracownię naukową. Pracownia ta zostałaby przekształcona w przyszłości w stację doświadczalną za pomocą której badanoby najkorzystniejsze warunki destylacji drewna iglastego i liściastego, wyrobów smołowych i terpentyny. Rozwój fabryki zapowiada się świetnie. Przy pełnym uruchomieniu ćwierci jej pieców, będzie ona mogła przerabiać rocznie przeszło 360.000 ton drzewa. Da więc zajęcie wielu naszym robotnikom i przyczyni się wielce do podnoszenia przemysłu krajowego.