Razem po swoje

Strefa Biznesu:Rząd przyjął projekt o pozwie zbiorowym. Nowe przepisy mają spowodować szybsze i skuteczniejsze dochodzenie roszczeń. Bo obecnie osobom poszkodowanym nie opłaca się wnosić sprawy do sądu, jeśli zostali oszukani na małe kwoty (np. uczestnicy wycieczki oszukani przez biuro podróży na kwotę 300 złotych). Jakie właściwie narzędzie dostali konsumenci?

Jarosław Brzozowski, rzecznik konsumentów w Białymstoku: Wystarczy że znajdzie się dziesięć osób, które doznały szkody ze strony firmy, bo np. kupiły telefon komórkowy z wybrakowanej serii. Obecnie każda z nich musiałaby wnieść własny pozew i dochodzić swych praw indywidualnie. Jeśli sąd ustali, że mogą one wspólnie dochodzić swych roszczeń, rozpocznie postępowanie.

Jakie korzyści ma z tego konsument?

– Wspólny pozew będzie tańszy – koszty postępowania sądowego rozłożą się na wiele osób. Wpis sądowy będzie wynosił 2 proc. sumy o którą toczy się spór (obecnie wynosi 5 proc.). Ustawa pozwoli też uniknąć wydawania sprzecznych wyroków w podobnych, a nawet takich samych sprawach. Ale są też pewne ograniczenia. Przystępujemy do grupy na dobre i na złe – nie można wycofać się przed zakończeniem postępowania.

Czy nie grożą nam nadużycia nowego prawa – fikcyjne pozwy dla wyłudzenia odszkodowań?

– Mogą zdarzyć się nadużycia. Tym bardziej że poszkodowany nie ma obowiązku wykazać interesu prawnego – nie on musi udowadniać sądowi, że doznał uszczerbku. Na Zachodzie, skąd kopiujemy to rozwiązanie, istnieją firmy, które wyspecjalizowały się w tego rodzaju sporach i pomagają grupom pokrzywdzonych dochodzić roszczeń. Oczywiście za odpowiednio wysoki udział w odszkodowaniu. U nas może być podobnie.

Jak nowa procedura będzie wyglądać w praktyce?

– Na początku wnosimy pozew i – obniżoną z 2 do 5 proc. – opłatę. Trzeba też zamieścić ogłoszenie w prasie, bo do grupy mogą przyłączyć się mogą jeszcze inni poszkodowani. Następnie należy wpłacić kaucję i... czekać na rozstrzygnięcie. Sąd zbada dowody, wyda wyrok i, w razie potrzeby, ustali wysokość odszkodowania dla uczestników sporu. Trzeba tylko pamiętać, że niezależnie od wysokości zasądzonej kwoty, każdy z poszkodowanych dostanie tyle samo. Ale jeżeli wyrok nie będzie pomyślny dla konsumenta, koszty postępowania ponosi cała grupa.

Dziękuję za rozmowę.