Od bukszpanów do biało-czerwonych donic. Czyli jak zmieniał się w ostatnich latach salon ogrodowy na zapleczu Pałacu Branickich (zdjęcia)

Rewaloryzacja ogrodów Branickich trwała w latach latach 2009-2011. Prace kosztowały ponad 9,5 mln zł, z czego znaczący wkład stanowiły pieniądze unijne. Dzięki nim powstały m.in. cztery fontanny i osiem parterów z bukszpanami i kwiatami. Oraz robiący szczególne wrażenie pawilon Pod Orłem.

Z roku na rok w salonie ogrodowym dostawianych jest coraz więcej rzeźb. W czerwcu stanęły tu też biało-czerwone donice, które spotkały się ze zdziwieniem wielu mieszkańców. Internautom kojarzyły się chociażby z kubkami do popcornu w kinie albo dachem namiotu cyrkowego.

Czytaj też: Pałac Branickich. W salonie ogrodowym już rosną kwiaty

Władze wyjaśniały jednak, że wygląd donic jest zgodny z zaleceniami wojewódzkiego konserwatora zabytków.

- Kolorowe kubły mogą zaskakiwać, bo nie jesteśmy przyzwyczajeni do intensywnych kolorów w zabytkach. Wciąż jesteśmy w estetyce XIX wieku, która sprowadzała się do bieli i złoceń. Dziś już wiemy, że dawne, barokowe zabytki, w tym ogrody, były bardzo kolorowe - mówi ks. Jan Nieciecki, historyk specjalizujący się w czasach Jana Klemensa Branickiego.

Czytaj też: Renowacja ogrodów Pałacu Branickich: Księżycowy krajobraz

Biel i czerwień nie są przypadkowe. Takie były bowiem kolory herbowe rodu Branickich. Czerwień i biel była też na ogrodzeniu wokół pałacu. Tak też chodziła ubrana służba hetmana. Donice były też widoczne na XVIII-wiecznej rycinie J.H. Klemma i M. Rentza.

Miasto sukcesywnie odtwarza pierwotny wygląd pałacowego zaplecza. Potrzeba do tego jeszcze chociażby przeprowadzenia prac w tzw. ogrodzie dolnym, czyli terenie wokół pałacowego kanału. W 2013 roku most był zbadany przez archeologów. Odkryto wtedy relikty XVIII-wiecznych cokołów, na których stały rzeźby gladiatorów.

Czytaj też: Pałac Branickich. Most do przebudowy. Ale najpierw będzie ekspertyza

Oprócz mostu, należałoby też odtworzyć fontannę w murze oporowym tuż przy moście. Fontanna miała przed wiekami formę głowy Neptuna, z którego ust lała się woda. W pobliżu zlokalizowana była niewielka przystań. Zachowały się bowiem XVIII-wieczne ryciny, na których widać, że kiedyś obok Pałacu Branickich białostoczanie pływali łódkami. Po renowacji ogrodu dolnego być może uda się wrócić do tej tradycji. Warunkiem musiałoby być jednak odtworzenie stawu, który istniał kiedyś w wysuszonym dziś wgłębieniu (znajduje się przy wejściu do Ogrodu Branickich od strony kościoła farnego).

Czytaj też: Ogrody w rezydencji Branickich to było prawdziwe dzieło sztuki

Staw mógłby być zasilany wodą płynącą istniejącym dziś kanałem, który zyskałby jeszcze jedną odnogę. Powstałaby tuż przy pałacowym ogrodzeniu, od strony fary. Na środku stawu mogłaby być odtworzona wyspa, do której dostalibyśmy się idąc po kładkach.

Zwieńczeniem tych prac byłoby odtworzenie malowidła z mitologicznymi postaciami, które niegdyś zdobiły Pawilon Toskański (znajduje się w pałacowym ogrodzeniu od strony kościoła farnego). Źródła historyczne mówią o tym, że rysunki odbijały się niegdyś w tafli stawu.

Czytaj też: Ogrody Branickich. Rewitalizacja dobiega końca.

Na te wszystkie prace potrzeba jednak pieniędzy, a wiadomo jak w dobie koronawirusa wyglądają miejskie finanse. Trudno więc powiedzieć, kiedy plany będą realizowane.