O godną emeryturę musimy zadbać sami

- Uważam, że używanie stwierdzenia, że pracują, brzmi bardzo optymistycznie. Moim zdaniem,  uzależnianie ubezpieczenia emerytalnego od rynku kapitałowego jest obarczone dużym ryzykiem. Fundusze inwestują na rynku kapitałowym, a on,  zwłaszcza po długim czasie, jest nieprzewidywalny.  Jeśli chodzi więc o zabezpieczenie na starość,  uważam, że wiązanie go z rynkiem kapitałowym jest obarczone zbyt dużym ryzykiem. Przekonaliśmy się o tym boleśnie podczas kryzysu, który wybuchł w 2008 r. Nie rozumiem negatywnych opinii na temat ZUS-u. Jest to instytucja państwowa. A państwo ma obowiązek zabezpieczenia obywateli w przyszłości. I musi to zrobić.

Z drugiej strony składka, którą możemy ulokować w OFE jest tak niewielka, że bez względu na to, gdzie ona trafi, nie odczujemy dużej różnicy.

Dla wielu osób istotna jest kwestia dziedziczenia zgromadzonych pieniędzy, OFE ją zapewnia...

- W ZUS-ie mamy subkonta, na które trafiają nasze składki deklaracje, że będą one podlegać dziedziczeniu. Zakładam  więc, że będzie tak, jak ZUS deklaruje.

Jeśli pojawiają się argumenty dotyczące oszczędzania w OFE, to zawsze dotyczą skali makro. Nigdy nie słyszałem argumentów w skali mikro, z punktu widzenia jednostki. Mówi się, że fundusze są ważne dla rynku kapitałowego, funkcjonowania giełdy. Ale dla mnie to nie jest argument.

Na jakiego rzędu emerytury będziemy mogli liczyć?

- Prawda jest taka, że im kto później będzie odchodził na emeryturę, tym niższa ona będzie. A jeśli chce to zmienić, sam powinien się tym zająć, ćwiczyć swój charakter - oszczędzać lub być dobrym dla dzieci i liczyć na to, że się odwdzięczą w przyszłości. Reforma z 1999 r. została tak pomyślana, że założono, iż świadczenia będą dużo niższe.  Osoby, które będą odchodziły na emeryturę po roku 2030, a zwłaszcza 2035, muszą same zadbać o swoją przyszłość. To czy będziemy pracować parę lat dłużej lub krócej dużej różnicy nie zrobi. Świadczenie z systemu będzie minimalne, można powiedzieć socjalne. Po roku 2032 wskaźnik zastąpienia będzie nie wyższy niż 35 proc. Oznacza to, że pierwsza emerytura będzie wynosiła 35 proc. ostatniego wynagrodzenia. Tak został zorganizowany system.

Fot. Anatol Chomicz

ZUS czy OFE? Jak zmienić swoją decyzję

Rozmowa z Anną Krysiewicz, z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku

Czym jest okienko transferowe ZUS OFE?

- Jest to czas, kiedy możemy zmienić decyzję dotycząca przekazywania części naszej składki emerytalnej (2,92 proc. naszego wynagrodzenia brutto - przyp. red.). Chodzi o to, że część ta może być przekazywana do otwartego funduszu emerytalnego (OFE) lub na subkonto prowadzone przez ZUS. Od 1 kwietnia do 31 lipca 2016 r. mamy czas na to, żeby zmienić sposób, w jaki to się odbywa w naszym przypadku.

W jaki  sposób będzie można poinformować ZUS o zmianie naszej decyzji?

- Trzeba przekazać do ZUS wypełnione „Oświadczenia o przekazywaniu składki do otwartego funduszu emerytalnego albo zewidencjonowaniu składki na subkoncie prowadzonym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych”. Można to zrobić osobiście, za pośrednictwem poczty, drogą elektroniczną (poprzez Platformę Usług Elektronicznych ZUS: PUE) lub poprzez urzędomaty. Należy pamiętać, że zgłoszenie oświadczenia w ZUS nie wystarczy, aby nasze składki mogły być przekazywane do wybranego funduszu. Najpierw trzeba zawrzeć  z nim umowę. ZUS otrzyma zawiadomienie z funduszu, że ubezpieczony przystąpił do OFE i dopiero wówczas zacznie przekazywać składki do drugiego filaru:  ma na to cztery miesiące. Jeśli jedynie złożymy oświadczenie w ZUS, a nie podpiszemy umowy, to nic się nie zmieni.

Gdzie można znaleźć to oświadczenie?

- W placówkach ZUS, na stronie internetowej ZUS:  www.zus.pl oraz na Platformie Usług Elektronicznych (po zalogowaniu).

Powiedzmy, że obecnie część naszej składki trafia do OFE, a chcemy, żeby trafiała do  ZUS.  Jak powinniśmy wypełnić oświadczenie?

- Oświadczenie z dyspozycją o zewidencjonowaniu składki na  subkoncie w ZUS mogą złożyć ubezpieczeni, których składka jest obecnie przekazywana do OFE, a do osiągnięcia wieku emerytalnego zostało im  więcej niż 10 lat. W takim przypadku ubezpieczony powinien wypełnić blok I, II i IV oświadczenia.

Co z osobami, które mają 10 lub mniej lat do emerytury? Czy również mogą skorzystać z okienka? 

- Takie  osoby nie muszą zmieniać swoich deklaracji. W ich przypadku ZUS już nie przekazuje części składki emerytalnej do wybranego wcześniej funduszu: pozostaje ona w ZUS i jest zapisywana na subkoncie.

Czy nasza decyzja o przekazaniu składki do OFE oznacza, że możemy tam przenieść nasze składki, które do tej pory zgromadziliśmy na subkoncie?

- Nie, ta decyzja nie działa wstecz.

A co należy zrobić, gdy nie chcemy zmieniać dotychczasowego sposobu podziału składki emerytalnej?

- Jeśli nie chcemy dokonywać żadnych zmian, nie należy składać oświadczenia.