NZS: Niezależne Zrzeszenie Studentów obchodzi 30-lecie

14 maja spotykają się w Białymstoku ludzie, których trzydzieści lat temu połączyła jedna, wspólna idea: Niezależne Zrzeszenie Studentów. Solidarność powstała w sierpniu, a już we wrześniu 1980 roku - czyli jeszcze podczas studenckich wakacji - odbywały się pierwsze spotkania i poważne rozmowy, zmierzające do stworzenia nowej organizacji studenckiej.

Istniał przecież Socjalistyczny Związek Studentów Polskich, organizacja masowa, organizująca swoim członkom wycieczki, obozy, spływy kajakowe i inne atrakcje, dzięki którym życie studenckie było usłane różami. Jednak kiedy powstała inicjatywa powołania nowej, niezależnej organizacji, bez przymiotnika socjalistyczna w nazwie, znaczna większość studentów do niej przystąpiła. A o tej socjalistycznej, chociaż w 1982 roku przywrócono jej dawną nazwę Zrzeszenie Studentów Polskich (ZSP), zaczęto mówić pogardliwie "zsyp".

Dzisiaj, po trzydziestu latach, ci pierwsi członkowie Niezależnego Zrzeszenia Studentów wspominają tamten czas i z sentymentem, i z satysfakcją, że uczestniczyli w czymś ważnym - nie tylko dla ruchu studenckiego. I wielu z nich podkreśla, że większość kadry naukowo-dydaktycznej białostockich uczelni bardzo wspierała ich w tych działaniach.

Zorganizowane przez białostocki oddział Instytutu Pamięci Narodowej oficjalne obchody trzydziestolecia NZS-u zgromadzą wielu absolwentów wszystkich naszych uczelni, którym dane było brać aktywny udział w wydarzeniach początków lat 80. ubiegłego stulecia. Ale ważne jest to, że oni nie spotykają się tylko przy okazji wielkich uroczystości.

Tych ludzi do dzisiaj łączą bardzo silne więzi. I chociaż ich dzisiejsze biografie różnią się od siebie, podobnie jak poglądy polityczne, wszystko to staje się nieważne wobec jednego faktu: byliśmy w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów. I nawet kiedy dyskutują o dzisiejszej Polsce, o ekonomii, o Europie, o katastrofie pod Smoleńskiem - to nie obrzucają się inwektywami. Spierają się - ale szanując się nawzajem. Bo to, co wspólnie przeżywali ponad trzydzieści lat temu, zobowiązuje.

Niektórzy z chwilą ogłoszenia stanu wojennego mocno ograniczyli swoją aktywność. Inni zeszli do podziemia i dopóki się dało pracowali w tajnych drukarniach, byli kolporterami wydawnictw pozadebitowych. Wielu wpadło i zaliczyło więzienne prycze. Niektórzy może czują żal, że nie bardzo ta nowa Polska doceniła ich zaangażowanie i wkład w nasze zmiany. Ale chyba mało kto liczył na jakieś apanaże w przyszłości, kiedy podczas strajku okupacyjnego spał w śpiworze na twardej posadzce uczelnianych korytarzy.

Dowiedziałam się niedawno, że Białystok ma ważny wkład w historię polskiego Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Otóż autorem logo, używanego do dzisiaj, jest Janusz Smaczny, który w 1980 roku studiował na wydziale architektury Politechniki Białostockiej i był pierwszym przewodniczącym NZS na tej uczelni.

Program obchodów 30-lecia NZS w Białymstoku

13:00 - Uroczyste rozpoczęcie obchodów 30-lecia NZS w głównej auli Wydziału Filologicznego Uniwersytetu w Białymstoku, Plac Uniwersytecki 1

- Przywitanie zaproszonych gości w tym władz państwowych, samorządowych, przedstawicieli władz uczelni, przedstawicieli środowisk opozycji demokratycznej z okresu stanu wojennego, byłych i obecnych członków NZS
- Wykład Jerzego Autuchiewicza "Białostocki NZS 1980-1989"
Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Białymstoku.
- Wystąpienia okolicznościowe zaproszonych gości.
- Uroczyste wręczenie przez Wojewodę Podlaskiego wysokich odznaczeń państwowych działaczom NZS: Dariuszowi Boguskiemu i Ryszardowi Zielińskiemu.

- Wystąpienia okolicznościowe odznaczonych.

14:30 - Uroczyste odsłonięcie tablicy upamiętniającej wydarzenia związane z okupacją
budynku KW PZPR i przekazaniem budynku na własność Uniwersytetu w Białymstoku.
15:00 - Zakończenie oficjalnych obchodów. Tort urodzinowy 30-letniego NZS.

Dalsze uroczystości:

Rynek Kościuszki - Otwarcie wystawy "NZS Białystok 30 lat - wybraliśmy wolność…" .
Rynek Kościuszki Kawiarnia "Akcent" - Spotkanie byłych i obecnych członków NZS,
przyjaciół NZS oraz zaproszonych gości.

Imprezy towarzyszące:

13.05.2011 r. - Politechnika Białostocka, Wydział Informatyki, ul. Wiejska 45A
13:00 - Debata "Charakter aktywności studenckiej wczoraj i dziś. NZS na przestrzeni lat."
Debata przygotowana przez studentów Kierunku Politologia Wydziału Zarządzania
Politechniki Białostockiej.
16:00 - Uroczyste otwarcie wystawy "30 lat NZS Politechniki Białostockiej".