Miłka O. Malzahn - Kosmici w Ritzu

Na fali takich sentymentów, opatrzona kilkoma zaledwie archiwalnymi fotografiami i stypendium prezydenta Białegostoku na poszukiwania Ritza nie tyle w Białymstoku, co w świadomości białostoczan wyruszyła uzbrojona w lekko postmodernistyczne pióro Miłka Malzahn. Zamieszkała od pewnego czasu w mieście autorka nie poszła jednak na łatwiznę, by ożywiać hotel we wspomnieniach lub akcję swoich opowiadań umieścić przed II wojną światową. Wolała wskrzesić hotel, choć w nieco zrujnowanej postaci. A skoro przyjmujemy do wiadomości, że budynek w pobliżu ronda Lussy i ulicy Kilińskiego istnieje, nie powinny już dziwić zabiegi aktualnej właścicielki - spadkobierczyni, by zgłębić tajemnicę tłumu staruszków nielegalnie przemieszkujących w teoretycznie opuszczonym, acz istniejącym gmachu. Kim są, skąd wzięli się w nieczynnym hotelu, czy nie są li tylko wytworem wyobraźni bohaterów opowiadania "Starcy w Ritzu" - na te pytania odpowiedzi znajdujemy stopniowo, jak w rasowym kryminale. Nic nie jest tu jednoznaczne, podobnie jak niejednoznaczna jest główna myśl. Paradoksalnie, można by się doszukiwać tu alternatywnego sposobu na spędzenie starości, bez hospicjów i upokarzającej zapomogi z ZUS. Swoistego pogodzenia z przemijaniem, ale i apelu, by zawczasu zadbać o to jaką będziemy mieć starość. Bo i ona i Ritz w opowiadaniu Malzahn zdają się być odpowiednim stanem umysłu. Możliwym do wyobrażenia, lecz tylko i wyłącznie dla osób, które chcą zmusić wyobraźnię do intensywnej pracy. I do pogodzenia się z myślą, że w pewnym wieku trudno już liczyć na miłość.

Kiedy już czytelnik oswoi się z wizją wskrzeszonego budynku z sypiącym się hotelem, jego wyobraźnia zostanie poddana jeszcze większej próbie. Do malzahnowego Ritza trafia kosmitka, która szybko odkrywa, że wskrzeszony budynek kryje w sobie portal łączący inne galaktyki z Ziemią i Ziemianami. Momentami brzmi to jak opowieść z niskobudżetowego filmu science - fiction klasy C, ale autorka całkiem przekonująco doprowadza czytelników do owej konstatacji. Zanim jednak nastąpi, zakrawający na wojnę gwiezdną w miniaturze, finał mamy dyskretnie przedstawiony szkic przedwojennego miasta. Polsko-żydowskiego, z soborem św, Mikołaja i gettem, które miało większą moc mordowania ludzi niż nawet najbardziej wyszukani najeźdźcy z Kosmosu. I może właśnie to jest jeden z kluczy do otwarcia głów młodych czytelników. Subtelnie, acz z komiksowym niemal humorem, tłumaczący, że i Polacy i Żydzi jednakowo stanęli przed widmem zagłady, kiedy miasto okupowali hitlerowcy. By zaś nie zrobiło się nazbyt koturnowo i martyrologicznie, można też wnioskować, że przeżyły jedynie osobniki obdarzone nieziemskimi mocami. A Ritz jest potrzebny, by te wspomnienia u jednych ożywiać, a u innych wygaszać.

Wykorzystując legendę o białostockim Ritzu Malzahn w pewien sposób definiuje ów obiekt jako taki właśnie stan umysłu albo portal do połączenia różnych światów. Realnego hotelu przecież już dawno nie ma, ale czy odbudowany miałby tę samą moc oddziaływania. Jeszcze niejedno pióro, wsparte prezydenckim stypendium będzie miało szansę wykorzystać budynek w mniej lub bardziej udanej prozie. Aby spróbować dowiedzieć się, jak sama autorka dziś spogląda na swoje opowiadania, warto wybrać się na spotkanie promocyjne książki "Kosmos w Ritzu" w środę, 29 października na godz. 18 do kawiarni Fama.

Zaplanuj wolny czas - koncerty, kluby, kino, wystawy, sport