Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Maciej Płaza – Robinson w Bolechowie. Polska wieś i drogi awansu

Jerzy Doroszkiewicz
Jerzy Doroszkiewicz
Maciej Płaza - prozaik i tłumacz, literaturoznawca, doktor nauk humanistycznych.Autor tekstów teoretycznych i krytycznych, publikował między innymi w „Pamiętniku Literackim”, „Akcencie”, „Kresach” i kilku pracach zbiorowych.Debiutancki tom opowiadań „Skoruń” przyniósł mu Nagrodę Literacką Gdynia 2016 i Nagrodę Kościelskich 2016. Znalazł się również w finale Nagrody Literackiej Nike 2016.Z zawodu tłumacz literatury anglojęzycznej, przekłada prace naukowe (Fredric Jameson, Brian McHale), biografie, literaturę dziecięcą (Kenneth Grahame), beletrystykę współczesną (Christos Tsiolkas, Mark Helprin), klasykę literacką (Mary Shelley, Howard Phillips Lovecraft).
Maciej Płaza - prozaik i tłumacz, literaturoznawca, doktor nauk humanistycznych.Autor tekstów teoretycznych i krytycznych, publikował między innymi w „Pamiętniku Literackim”, „Akcencie”, „Kresach” i kilku pracach zbiorowych.Debiutancki tom opowiadań „Skoruń” przyniósł mu Nagrodę Literacką Gdynia 2016 i Nagrodę Kościelskich 2016. Znalazł się również w finale Nagrody Literackiej Nike 2016.Z zawodu tłumacz literatury anglojęzycznej, przekłada prace naukowe (Fredric Jameson, Brian McHale), biografie, literaturę dziecięcą (Kenneth Grahame), beletrystykę współczesną (Christos Tsiolkas, Mark Helprin), klasykę literacką (Mary Shelley, Howard Phillips Lovecraft). Wydawnictwo W.A.B.
Maciej Płaza debiutując książką „Skoruń” udowodnił, że o wsi można pisać twórczo, używając własnego języka. „Robinson w Bolechowie” do losów Polaków wywodzących się ze wsi dodaje losy pokoleń, którym udało się w tak zwanym mieście.

Książek o początkujących artystach, losach artystów, artystach zmagających się z rzeczywistością, Polską współczesną paradoksalnie jest sporo. Ale nie o porównania tu chodzi. Wydaje się, że Maciej Płaza postanowił pokazać światu, że widzi i umie opisać znacznie więcej, niż w debiucie. Ale właśnie ta umownie nazwana „wiejską” część opowieści fascynuje stylem i sposobem narracji.

To świat widziany przede wszystkim oczami małego chłopaka. Przeżywa wojenną zawieruchę, nocne najazdy leśnych, panowanie hitlerowców, wreszcie wychodźstwo. Podróż w nieludzkich warunkach do nowej Polski to dopiero początek nieustającej gehenny życia w komunie. Najpierw – to poczucie winy, kiedy zajmuje się miejsce w domu wypędzonych na oczach przesiedleńców Niemców. Kiedy bieda, mimo pozornego ustroju sprawiedliwości społecznej, nadal wsi nie opuszcza a dzieciaki nadal chodzą bez butów, zjawiają się partyjni i przekupni poborcy podatkowi. Spółdzielnia albo krowa. Wszystko wspólne albo głód i więzienie. Niedługo darmową ziemią nacieszyli się chłopi po reformie rolnej. A wszystko to Maciej Płaza opisuje bez nienawiści, fantastycznym, unikalnym językiem. Dziecko-niemowa, kiedy nieco zmężnieje ucieka przed komuną, ale jakaż może być ucieczka niegramotnego chłopaka. Trafia do obozu pracy, kamieniołomu, w którym nauczy się czytać, pisać i nauczy fachu, który w gomułkowskiej Polsce będzie w cenie. A znienawidzona spółdzielnia, czy PGR, znów trafią w prywatne ręce. I nie będzie zmiłuj.

„Robinson w Bolechowie” to wielowątkowa powieść, w której losy powojennych zabytków, mieszają się z losami zwykłych ludzi, ich niewielkich marzeń, powojenną biedą. Ale są i jaśniejsze momenty. Wczasy w Kołobrzegu, pielęgnowanie talentu, wreszcie udana kariera malarska innego z bohaterów. Historia ich wszystkich zaczyna się przed wybuchem II wojny światowej, zaś trwa już w XXI wieku. Wieku performansów i elektronicznych mediów.

Nawet jeśli te przeplatające się wątki czynią z powieści nieco pogmatwany labirynt, język jakim Maciej Płaza opisuje ludzi, przyrodę, zwierzęta, z rozmysłem tworzone onomatopeje i wielkie znawstwo ludzkich charakterów pozwalają ufać, że nie poprzestanie na tej książce. Kto szuka w literaturze ciekawego języka i chce odetchnąć od wielkomiejskich tematów (choć nie do końca) może śmiało po „Robinsona” sięgnąć.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na poranny.pl Kurier Poranny