Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Kultowy Squat DeCentrum przestał działać prawie 19 lat temu. Zobacz jak wygląda obecnie to legendarne miejsce

Piotr Łozowik
Piotr Łozowik
Wideo
emisja bez ograniczeń wiekowych
Squot DeCentrum Legendarne miejsce na kulturalnej i alternatywnej mapie Białegostoku przestało funkcjonować w roku 2005. Luka po tym wyjątkowym miejscu nigdy nie została wypełniona, tam biło serce sztuki zbuntowanej całego miasta, ale i regionu. Sprawdziliśmy jak wygląda obecnie kultowy squot. Zobacz!

Spis treści

Początki "skłotu" w centrum Białegostoku

DeCentrum squat ruszył w październiku 2000 roku w zajętych pomieszczeniach po starej knajpie "Rock n' Roll" w XIX wiecznej fabryce włókienniczej Hany Marejn i Wolfa Zilberblatta przy ul. Częstochowskiej 14/2 w Białymstoku. Zaczęły się integracyjne imprezy ludzie, których łączyła anarchistyczna idea. Wkrótce ruszyła też koncertowa machina, do Białegostoku zaczęły ściągać punkowe kapele z całego świata.

Zobacz jak obecnie wygląda to kultowe miejsce, czuć klimat squotu:

Kultura alternatywna w starej fabryce

Odbywały się tam czad giełdy, wystawy i występy teatrów. Dużą popularnością cieszyły się festiwale na URODZINY DC jak i seria imprez DZIEWCZYNY W AKCJI. Przez okres działania w DeCentrum odbyło się ok. 100 koncertów i imprez, głównie hc/punk, ale też:

  • hip hop, d'n'b,
  • techno, reggae,
  • metal itd.

W Białymstoku ruszyła akcja JEDZENIE ZAMIAST BOMB czyli rozdawanie darmowych posiłków potrzebującym. Połączone to zawsze było z propagandą antywojenną i antyrządową. Na skłocie powstała też niezależna galeria OUT OF CONTROL gdzie przeróżni twórcy mogli zaprezentować swoją sztukę.

Białystok, sierpień 2023
Białystok, sierpień 2023 Zbyszek Rusiłowicz

"Na squocie zawsze coś się działo"

Grupa aktywistów opuszczoną ruderę zamieniła w tętniące życiem Centrum Kultury Alternatywnej, gdzie odbywały się próby lokalnych zespołów i nagrywki. Na skłocie pojawiły się też:

  • biblioteka, treningi samoobrony,
  • siłownia i pracownia plastyczna,
  • darmowe korepetycje i warsztaty dla lokalnych dzieciaków.

Załoga ze "skłotu" organizowała też wystawy, pokazy filmowe czy spektakle, a także demonstracje antywojenne i antyfaszystowskie. Grupa generalnie w mieście była lubiana i akceptowana, nawet niektórzy urzędnicy z magistratu chwalili ich działania.

Zobacz film z roku 2001 w reż Jerzego Kaliny nt. białostockiego squotu:

Kłopoty squotersów

Na skłocie pomieszkiwało w sumie około 30 osób. Squotersi nie mieli łatwego życia - zaliczyli kilka wjazdów policji pod różnymi pretekstami oraz kilkadziesiąt ataków lokalnych nazistów. Były też próby podpalenia itd. DeCentrum było jednak niczym twierdza, ale niespokojna atmosfera nie przysparzała im sympatii mieszkańców okolicznych bloków, którzy chcieli ciszy, a nie dzikich krzyków i odgłosów tłuczonego szkła.

Artykuł z 2005 roku:Miasto zamknęło squat

Wyrzuceni na bruk

25.10.2005 roku policja na polecenie urzędników wyrzuciła squotersów na bruk. Protesty - w Białymstoku, jak i solidarnościowe w Polsce i Europie, zbieranie podpisów, w końcu założenie legalnego stowarzyszenia żeby pertraktować z miastem, to wszystko na niewiele się zdało. Efekt był zerowy, miasto potraktowało ich jak "niebezpieczny ideologicznie element".

Artykuł z 2006 roku:Znów wyrzuceni

Ostatnia próba

07.10.2006 ekipa postanowiła ponownie zająć pusty squat. Po zadymie ze strażą miejską i 14 godzinach okupacji grupa desantowa została zmuszona opuścić budynek.

Białystok, sierpień 2023
Białystok, sierpień 2023 Piotr Łozowik

DeCentrum nie umarło

Na stronie DeCentrum możemy przeczytać:

Eksmisja z budynku nie była końcem DeCentrum - sukcesem było rozkręcanie skłotu przez 5 lat, nauka, nabyte doświadczenia i kontakty. Budynek był dobrym początkiem dla DECENTRUM VIRUSA, który wciąż mutuje rozsiewając chaos i anarchię. Projekty takie jak FNB, ACK, ANTIFA, W-23, CDTC, OUT OF CONTROL dalej robią swoje. Zmieniła się tylko taktyka imprezowania, zamiast skłotu są kluby czy GARAGE LAND. Rozkręciliśmy też projekty DECENTRUM RECORDS i SPÓŁDZIELNIĘ POVOLY. Nadal organizujemy kozackie balety, materiałów audio i video nagranych na skłocie jest cała sterta, będziemy to konsekwentnie publikować, wrzucać do netu jak i promować nowe, ciekawe rzeczy.

Źródło:decentrum.blogspot.com

Fabryka pozostaje pustostanem

Kolejne lata magistrat nie ma pomysłów na zagospodarowanie hali fabrycznej w kompleksie przy Włókienniczej i Częstochowskiej, która z roku na rok bardziej niszczeje. Kilka innych budynków w kompleksie wyremontowano z nie najlepszym skutkiem, kolejnym nadano nową funkcję (działa tu np. hurtownia AGD, kręgielnia).

Zobacz jak obecnie wygląda to kultowe miejsce, czuć klimat squotu:

Zespół fabryczny Chany Marejn i Wolfa Zilberblatta składa się z licznych budynków, które pełniły funkcje m.in. tkalni, przędzalni oraz zajmowane były przez administrację. Mimo złego stanu, to wciąż miejsce z potencjałem i ciekawa pozostałość czasów, gdy Białystok słynął z przemysłu włókienniczego.

Macie jakieś pomysły na zagospodarowanie tej wyjątkowej przestrzeni?

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na poranny.pl Kurier Poranny