Franczyza społeczna czyli nowa kawiarnio-księgarnia w Białymstoku

Kurier Poranny: Czym się różni franczyza społeczna od tej popularnej franczyzy komercyjnej?
Magdalena Skup, dyrektor Forum Inicjatyw Rozwojowych, która realizuje projekt Ekonomia Społecznego Sukcesu:  Elementów różniących jest bardzo dużo i to będzie przedmiotem naszych badań w projekcie. Oczywiście, podstawowe różnice można wymienić teraz. Franczyza społeczna korzysta z pomysłu na biznes, ale kieruje się również realizacją celów społecznych. Typową różnicą jest często brak odpłatności za korzystanie z pomysłu, na przykład nie występuje procent od obrotów, franczyzę adaptuje się do lokalnych warunków, czy na przykład stosuje się model zatrudnieniowy, czyli zatrudnia wyłącznie osoby wykluczone z rynku pracy.

Chcecie, by w Białymstoku powstała nowa kawiarnio-księgarnia, która pomogłaby w ułożeniu sobie życia kilku osobom, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. W swoim projekcie bazujecie na podobnym, który został już zrealizowany w Lublinie.
– Lubelska kawiarnio-księgarnia działa jako podmiot ekonomii społecznej. Ma być szansą na powrót lub wejście członków tej spółdzielni na otwarty rynek pracy. Pracują tam ludzie, którzy wcześniej się znali, są z jednego osiedla. Mimo że wcześniej mieli bardzo długą przerwę w pracy zawodowej, próbują sobie radzić w biznesie.
Chcemy, by w Białymstoku powstała podobna spółdzielnia, oparta na generalnych zasadach wypracowanych w Lublinie.

Kto ją może założyć?
– Księgarnio-kawiarnię będzie prowadzić podmiot ekonomii społecznej, na przykład  spółdzielnia socjalna czy  fundacja prowadząca działalność gospodarczą. Są to tak zwane podmioty ekonomii społecznej, w skrócie nazywane PES. Przyjmując model księgarnio-kawiarni bierzemy pod uwagę zatrudnienie przez PES osób niepełnosprawnych czy bezrobotnych, czyli ludzi wykluczonych albo zagrożonych wykluczeniem społecznym. Oczywiście zdajemy sobie sprawę, że to bardzo trudna grupa docelowa. Ale ta franczyza ma właśnie ułatwić tym ludziom wyjście z wykluczenia.

Czy na franczyzie społecznej można zarobić?
– Nasz projekt poprzez franczyzę społeczną  ma promować ekonomię społeczną, ale są tu też istotne założenia zbliżone do franczyzy komercyjnej, założenia stricte biznesowe.

Ludzie wykluczeni czy zagrożeni wykluczeniem społecznym poradzą sobie w biznesie?
– Mamy na celu wypracowanie modelu biznesowego realnego do wdrożenia przez osoby wykluczone społecznie. W praktyce mamy nauczyć nie tylko pracy, ale też zarabiania. Chcemy zbadać, czy franczyza społeczna pomaga  utrzymać się na rynku pracy dzięki prowadzeniu działalności gospodarczej, czy ustabilizuje sytuację finansową podmiotów ekonomii społecznej.

Na czym ta pomoc ma polegać?
– Dwa lata realizacji projektu to szereg działań adaptacyjnych, organizacyjnych, badawczych. To również wdrożenie franczyzy, w tym doradztwo i szkolenia przygotowujące do wprowadzenia na rynek konceptu, jakim jest księgarnio-kawiarnia, na przykład baristyczne czy dotyczące obsługi klienta

Czy w Białymstoku takie rozwiązania są potrzebne?
– Przed rozpoczęciem badań franczyzowych przeprowadziliśmy typową analizę rynku, w tym spotkania z przedstawicielami podmiotów gospodarczych, spółdzielni, fundacji, radcami prawnymi. Wyniki badania potwierdziły nam zasadność wdrożenia pomysłu, z uwzględnieniem pewnych ograniczeń. Wiemy, że większość podmiotów z sektora pozarządowego  – jeżeli nie ma konceptu biznesowego –  na dzień dzisiejszy nie jest w stanie prowadzić stabilnej działalności gospodarczej, w szczególności bez wsparcia doradczego, czy finansowego, stabilnej, to jest generującej odpowiednio wysokie dochody, które pozwoliłyby utrzymanie stanowisk pracy.
 

Franczyza społeczna w Europie
W Europie franczyza społeczna rozwija się z powodzeniem. Co więcej, system franczyzy społecznej tworzy także duże biznesy.
Takimi przykładami są niewątpliwie: włoska sieć hoteli Le Mat oraz niemiecka sieć marketów CAP. Le Mat to sieć hoteli oraz pensjonatów prowadzonych przez spółdzielnie i/lub firmy społeczne zatrudniające niepełnosprawnych pracowników. Z kolei CAP to ok. 60 średniej wielkości supermarketów, które dają zatrudnienie ludziom niepełnosprawnym. 
Źródło: spoldzielniacafe.pl