Dariusz Tomczak: U nas inaczej niż w Niemczech. Uczniów więcej niż pracy

Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska zapowiedziała przedstawienie nowego modelu kształcenia zawodowego. Większe związanie pracodawcy z uczniem to główne jego założenie. Technika i zawodówki mają być szczególnie wspierane . To dobry pomysł?

Dariusz Tomczak, dyrektor ds. technicznych w Zespole Szkół Elektrycznych w Białymstoku: Intencje ministerstwa są oczywiście dobre. Natomiast nie wiem czy można w tym temacie wprowadzić jakieś nowe rozwiązania. Pani minister chce zaadaptować model, który funkcjonuje m.in. w Niemczech. Polega on na całorocznym i ciągłym kształceniu ucznia w zakładzie pracy. Tam szkoły ściśle współpracują z przedsiębiorcami. W naszym kraju, a już na pewno w naszym regionie będzie to trudne do zrobienia.

Dlaczego? Jak wygląda obecnie kształcenie zawodowe?

Ogólnie kształcenie w technikum to 50 procent praktyka i tyle samo nauczanie teoretyczne. W zawodówce te proporcje to 60 do 40. W ZSE np. kształcenie praktyczne odbywa się przez dwa dni w tygodniu w Centrum Kształcenia Praktycznego, a teoretyczne w szkole. Oczywiście istnieje też obowiązkowy sytem praktyk zawodowych w firmach, z którymi szkoły współpracują.

Co przeszkadza wprowadzeniu do polskiej edukacji zawodowej modelu „niemieckiego” proponowanego przez minister?

Przede wszystkim uczniowie dużo więcej czasu musieliby spędzać w zakładach pracy. Obecnie jest to zależne tylko od dobrej woli przedsiębiorców. W naszym regionie nie ma wielu dużych firm. Uczniów jest zdecydowanie więcej niż miejsc w firmach. Te, które przyjmują uczniów muszą ich gdzieś umieścić, dać im zadania, nad którymi będą mogli pracować. Trzeba też zwrócić uwagę na fakt, że jeśli uczniowie na stałe praktykowaliby w zakładach pracy to w ramach programu nauczania. A to oznacza, że opiekun praktyk musiałby być zatrudniany przez szkołę.

Trudno więc będzie przenieść rozwiązania z Niemiec na polski grunt. Zmiany musiałyby zajść zarówno w szkołach, jak i w przedsiębiorstwach.

A w tej chwili brak zachęty dla przedsiębiorców, żeby współpracę można było pogłębić. Pracodawcom nie opłaca się za darmo wykształcić kilkunastu uczniów, z których zatrudnią jednego czy dwóch. Nauczanie praktyczne na jeszcze lepszym poziomie także wymaga większych nakładów. Sprzęt, z którego korzystają uczniowie trzeba cały czas aktualizować. Jedne zawody wymagają tego częściej, inne rzadziej. Jest to jednak konieczne, jeżeli chcemy nadążyć za rozwojem przemysłu i dostarczać firmom dobrze wykwalifikowanych pracowników.

Czy szkołom trudno nawiązać współpracę z przedsiębiorcą?

Z praktykami nie ma problemu. Pracodawcy chętnie szukają praktykantów w technikach i szkołach zawodowych. Mają w końcu wpływ na kształcenie swoich przyszłych pracowników. Ale to co innego niż zobowiązanie do całorocznego kształcenia.

Czy więcej młodzieży garnie się dzisiaj do nauki w szkołach zawodowych i technicznych?

Zdecydowanie tak. Młodzi ludzie już widzą, że wcześniejsze zdobycie umiejętności praktycznych i zawodu daje im większe możliwości. Ci najzdolniejsi, uczący się w technikum, i tak zazwyczaj idą na studia, gdzie poszerzają swoje kwalifikacje. Natomiast mniej zdolni mają już zawód, który pozwala im wejść od razu na rynek pracy.