Cmentarz farny mieści groby znanych białostoczan (zdjęcia)

Ks. Wilhelm Szwarc

Ksiądz Wilhelm Szwarc jest związany z legendą budowy kościoła farnego, która głosi jakoby w centrum miasta, pod okiem władz carskich wyrósł kościół. Otóż w rzeczywistości rozważano wówczas różne lokalizacje świątyni. I prawdą jest, że to w końcu ksiądz Wilhelm Szwarc zadecydował, że tutaj właśnie ma stanąć fara. Całą dokumentację zatwierdzono w Petersburgu, niejedna białostocka delegacja tam jeździła, żeby uzyskać pozwolenie – podkreśla Andrzej Lechowski.


Ale należy pamiętać – niedługo będziemy obchodzić święto odzyskania niepodległości – że ten wspaniały kapłan był patronem i jednocześnie spoiwem polskiego środowiska niepodległościowego, inteligencji białostockiej. To wokół niego skupiały się wszystkie osoby, które po 1919 roku tworzyły elitę władzy naszego miasta.


Gdy w marcu 1915 roku ksiądz Wilhelm Szwarc zmarł (zachorował na zapalenie płuc, był już w podeszłym wieku), jego pogrzeb stał się wielką manifestacją patriotyczną, odprowadzały go tłumy mieszkańców. To był cios i wstrząs dla polskiego Białegostoku. Bo oto rozpoczyna się wojna, za chwilę od maja, przez czerwiec i lipiec 1915 roku Rosjanie ewakuują z Białegostoku fabryki, wywożą rodziny, zaczyna się bieżeństwo, niebawem przychodzą Niemcy – a tutaj nagle odchodzi taki człowiek, opoka. Z drugiej strony, zawsze jest żal, gdy się myśli o ludziach, którzy poświęcili życie dla kultywowania polskości, że nie dożyli wolnej Polski, a tak mało brakowało.