Białystok. Okno Życia w nowym miejscu. Jaka przyszłość czeka zabytkowy budynek na Bojarach?

Przez ostatnie lata mieściła się w nim Jedynka - placówka opiekuńczo-wychowawcza. W ostatnim tygodniu jej podopieczni przenieśli się do wyremontowanej, zabytkowej kamienicy przy Sukiennej na osiedlu Przydworcowym.

Wcześniej obiekt przy Słonimskiej opuścili też urzędnicy z biura kultury czy miejskich służb konserwatorskich. Zamknięto też "Okno Życia". Znajdowało się w tym miejscu od 7 maja 2009 roku. Powstało z myślą o kobietach, które z różnych przyczyn nie chcą lub nie mogą opiekować się swoim nowo narodzonym dzieckiem. Ostatni raz pager informujący o zostawieniu dziecka w oknie zadźwięczał w listopadzie 2020 roku.

Sam budynek, wpisany do ewidencji zabytków, to świadek ostatnich stu latach w dziejach miasta. Zasłynął jako dom pachnący chlebem. Został pobudowany na potrzeby klasztoru zgromadzenia Braci Sług Najświętszej Maryi Niepokalane. Zgromadzenie swoją działalność skupiało na wychowaniu młodzieży męskiej w Białymstoku, a dokładnie ich kształceniu zawodowym. Braciszkowie prowadzili tu piekarnię.

- Mieszkańcy Bojar pamiętają, że byli tu zakonnicy. Że prowadzili sklep, piekarnię, sprzedawali pieczywo. Był młyn. Dużo ludzi wspominało, że kupowało tam świeży chleb - podkreślał kilka lat temu na łamach "Porannego" ks. Adam Szot, autor książki „Słonimska 8”.

W okresie międzywojennym szkoła funkcjonowała pod szyldem ogólnopolskiego Stowarzyszenia Państwowego Zakładów Rzemieślniczo-Wychowawczych pod wezwaniem św. Józefa. Placówka przestała istnieć w chwili wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939 roku. W jej trakcie obiekt był zajęty przez okupantów. Po wojnie budynek został wynajęty przez braci na potrzeby seminarium duchownego. Tak było do 1961 roku.

Zbigniew Klimaszewski, radny miejski, a zarazem mieszkaniec i obrońca Bojar, podkreśla, że położenie budynku ma ogromne znaczenie nie tylko dla dzielnicy, ale też i miasta. Ponadto ma niezwykłą wartość historyczną. Został zaprojektowany przez architekta Rudolfa Macurę, zasłużonego dla Białegostoku.

- O braciszkach pamięta się do tej pory - mówi radny. - Nie ulega wątpliwości, że postawiony przez nich budynek jest pomnikiem białostockiej historii. Powinniśmy to uszanować.

Dlatego Zbigniew Klimaszewski uważa, że miasto nie powinno - jeśli miałoby taki zamiar - wystawiać obiektu na sprzedaż.

- Przez obecne i przyszłe władze powinien być restaurowany, zachowany dla dobra wspólnego białostoczan. Niewiele mamy tego typu obiektów - mówi radny.

Z kolei historyk Andrzej Lechowski zastanawia się, czy nie najlepiej byłoby, gdyby budynek wrócił do pierwotnej funkcji - oświatowej. Zresztą mówi o niej również miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, który w tym miejscu dopuszcza także usługi.

- W oświatę jest wpisany swoją historią. Może warto rozważyć warsztaty szkolne z dodatkiem małej piekarni - dodaje historyk.

Miasto nie ma jeszcze planów odnośnie dawnego domu dziecka. Z kolei znajdujące się w nim „Okno życia” jest w trakcie przenoszenia do budynku Pogotowia Opiekuńczego przy ul. Orlej 6a. W nowej lokalizacji ma zacząć funkcjonować na przełomie lutego i marca.

- Wtedy rozpocznie się procedura przekazania budynku przy ul. Słonimskiej pod opiekę Zarządu Mienia Komunalnego. Dopiero w dalszej kolejności będą podejmowane decyzje, co do przeznaczenia tej nieruchomości - wyjaśnia Agnieszka Błachowska z biura komunikacji społecznej Urzędu Miejskiego w Białymstoku.

-