Białystok na 16. miejscu w Rankingu miast uczących się Fundacji Schumana

- Chcieliśmy jednak sprawdzić, jak wykorzystały 25 lat transformacji – czy udało im się zbudować gospodarkę opartą na wiedzy? W naszym zestawieniu bierzemy pod uwagę infrastrukturę produkcyjną, kapitał ludzki, skłonność do współpracy. Badamy stan infrastruktury podstawowej i komunikacyjnej, a także to, czy dane miasto jest przyjazne biznesowi - pisze we wstępie rankingu Anna Radwan, Prezes Fundacji Schumana

Zobacz pełen ranking

Liderem rankingu jest Warszawa z 54,9 punktami na 100 możliwych. Rzeszów jest czarnym koniem tego zestawienia — walczył z Warszawą o pierwsze miejsce, ale ostatecznie
uplasował się tuż za nią.  Białystok znalazł się na 16. miejscu w Rankingu - za wszystkimi stolicami makroregionu Polski Wschodniej. 

Punktacja pierwszej 20 w Rankingu Miast Uczących się

1 Warszawa 54,9
2 Rzeszów 53,3
3 Poznań 51,0
4 Kraków 46,5
5 Opole 45,9
6 Katowice 45,7
7 Wrocław 43,9
8 Lublin 43,6
9 Kielce 41,0
10 Gliwice 40,6
11 Krosno 40,1
12 Gdańsk 38,5
13 Zielona Góra 38,0
14 Olsztyn 37,7
15 Sopot 36,7
16 Białystok 36,6
17 Wałbrzych 35,5
18 Tychy 34,929*
19 Bielsko-Biała 34,910*
20 Łódź 34,5

Jak wygląda nasza sytuacja wg. autorów raportu?

Rosnące miasto na wschodzie Polski.

• Białystok liczy 295 tys. mieszkańców, jest stolicą województwa podlaskiego i 11. miastem w Polsce pod względem liczby ludności. Historycznie był miejscem przecinania się kultur, m.in. z Litwą i Białorusią. W odróż- nieniu od innych miast liczba mieszkańców rosła przez lata 90., a od kilku lat utrzymuje się na zbliżonym poziomie. W 1990 r. Białystok liczył 271 tys. osób, a w 2000 r. — 286 tys. W 2006 r. miasto powiększyło się o cztery miejscowości, a obecnie wchłania cztery kolejne.
• Białystok jest ośrodkiem handlu, głównie ze Wschodem, oraz przemysłu włókienniczego (m.in. fabryka dywanów), produkcji podzespołów elektronicznych, metalowego, drzewnego, spożywczego (największy w kraju Polmos) i materiałów budowlanych.
• Miasto nieźle uczące się — 16. miejsce wrankingu. Białystok uzyskał 36,6 pkt., o5pkt. więcej niż średnia dla miast powiatowych. To wynik zbliżony do wyniku Sopotu, Olsztyna, Zielonej Góry, Tych i Bielska-Białej. Łomża, z badanych miast, zajęła 32. miejsce, Ostrołęka — 26. pozycję, a Suwałki — 35. Białystok jest jednym z nielicznych miast ściany wschodniej, które znalazło się w pierwszej dwudziestce najlepiej uczących się miast w Polsce. Strategia miasta: przyciąganie inwestycji i wydawanie środków europejskich. W zeszłym roku po raz trzeci prezydentem Białegostoku został Tadeusz Truskolaski — bezpartyjny, choć popierany przez PO. Wybory do rady miasta wygrał jednak PiS, więc w nowej kadencji prezydent będzie musiał współpracować z opozycją. Do tej pory koncentrował się na ściąganiu środków europejskich — wydał ich 1,5 mld zł na 2,5 mld zł wszystkich inwestycji. Miasto przyłączyło się do suwalskiej strefy ekonomicznej, a niedawno powstał Białostocki Park Naukowo-Technologiczny, gdzie biznes mogą rozwijać absolwenci Politechniki Białostockiej. Strategia miasta została przyjęta w 2011 r. —głównej szansy na rozwój upatruje wwykorzystaniu statusu ośrodka akademickiego. Białystok chce kusić firmy dopływem wysokowykwalifikowanych kadr. Miasto chce też korzystać z handlu ze Wschodem, a także rozwoju infrastruktury, choć nie ma lotniska, a budowana droga Via Baltica, która ma połączyć Podlasie z państwami bałtyckimi, omija Białystok.
• Miasto z jedną z lepszych sytuacji demograficznych w Polsce. Białystok jest jednym z zaledwie pięciu miast wojewódzkich w Polsce, w których w latach 1996-2014 przybywało mieszkańców. Liczba osób zamieszkujących miasto wzrasta z roku na rok przeciętnie o 0,3 proc., co plasuje stolicę Podlasia na drugim miejscu w Polsce (pierwszy jest Rzeszów z 0,4 proc. rocznego przyrostu). To głównie zasługa znacznie młodszej populacji niż w innych regionach Polski: w wieku przedprodukcyjnym jest aż 14 proc. mieszkańców, w wieku produkcyjnym — 68 proc., a w wieku emerytalnym tylko 18 proc.
• Białystok zajmuje 28. miejsce w Polsce pod względem infrastruktury produkcyjnej. Uzyskał 21,5 pkt. — o niecałe dwa punkty mniej od średniej dla miast. Możliwości rozpoczęcia innowacyjnej działalności są zbliżone do warunków w Koszalinie, Toruniu, Rybniku czy Tarnowie. Nakłady inwestycyjne przedsiębiorstw wynoszą przeciętnie 4,3 tys. zł — mniej niż średnia krajowa (6,5 tys. zł). Co dziesiąta zakładana firma świadczy usługi w sektorach związanych z badaniami irozwojem, a już działa 16 takich przedsiębiorstw na tysiąc mieszkańców.

W Białymstoku nie istnieje żaden instytut badawczy, ale Politechnika Białostocka ma aparaturę badawczą wartą 105 zł na mieszkańca, co jest wynikiem trzy razy lepszym niż średnia.

• 16. miejsce w rankingu kapitału ludzkiego w Polsce. Miasto dostało 46 pkt. przy średniej wynoszącej niecałe 35 pkt. — to wynik zbliżony do noty Siedlec, Tarnowa, Łodzi i Szczecina. Wysokie miejsce w tej kategorii to przede wszystkim zasługa tego, że 29,8 proc. białostoczan w wieku produkcyjnym ma wyższe wykształcenie, a na tysiąc mieszkańców przypada 127 studentów i 42 absolwentów. To liczby znacznie wyższe niż średnio w innych miastach.

Dla absolwentów studiów technicznych w Białymstoku nie ma jednak pracy — zaledwie 4,8 proc. ofert jest przeznaczonych dla specjalistów, średnio w miastach to prawie dwa razy więcej.

• W zestawieniu infrastruktury podstawowej i informacyjnej miasto zajmuje 18. miejsce. Wynik 23,3 pkt. nie jest wysoki, ale średnia dla miast też jest niska — wynosi 19,3 pkt. Równo jedna trzecia dróg w mieście jest wysokiej jakości, a na tysiąc przedsiębiorstw przypada 32,8 węzłów dostępowych do internetu. Fabryki i inne środki trwa- łe zgromadzone przez firmy mają wartość 37 tys. zł per capita przy średniej sięgającej 53 tys.
• Niezła współpraca między obywatelami i firmami — 22. miejsce w Polsce. Miasto uzyskało punktację zbliżoną do wyników Legnicy, Łomży, Kielc i Bydgoszczy (52,2 pkt. przy średniej 47 pkt.). Obcym ufa w Białymstoku tylko 11,6 proc. mieszkańców, przeciętnie to ponad 13 proc. Stosunkowo niewiele osób jest obojętnych na naruszenie dobra wspólnego, tylko 39 proc. (średnia to 42 proc.), a 20 firm na tysiąc brało udział w postępowaniach konkursowych na środki z Programu Operacyjnego „Innowacyjna Gospodarka”.
• Białystok nieźle wypadł, jeśli chodzi o łatwość prowadzenia biznesu — zajął 19. miejsce w zestawieniu i zdobył 39,9 pkt. Także w tym rankingu miasto ma zbliżony wynik do not Bydgoszczy, Legnicy czy Łomży. Na tysiąc przedsiębiorstw przypada 10 urzędników skarbowych i 24 pracowników ZUS. W Białymstoku na tysiąc firm popełnia się tylko 21 przestępstw gospodarczych, to trzy razy mniej niż średnia. Postępowania przed są- dami rejonowymi w mieście należą do najsprawniejszych w kraju — trwają przeciętnie 6,6 miesiąca (przy dziewięciomiesięcznej średniej).
• Wysokie bezrobocie i przeciętne wynagrodzenia jak na tak duże miasto. Pensja pracownika dużej firmy w Białymstoku sięgała w 2013 r. 98 proc. średniej dla miast na prawach powiatu — 3,6 tys. zł brutto. W okolicy Białegostoku wynagrodzenia są wyższe m.in. w powiecie bielskim, gdzie jest wiele firm branży budowlanej (Unibep, Danwood, Polbud) i fabryki meblarskie (Ikea). Stopa bezrobocia — 13,7 proc. — jest wyższa od średniej dla miast wynoszącej 10,8 proc., a 42 proc. bezrobotnych jest zarejestrowanych w urzędach pracy dłużej niż 12 miesięcy — gdzie indziej to przeciętnie jedna trzecia

Źródło: Ranking Miast Uczących się Fundacji Schumana. PIOTR ARAK Polityka INSIGHT, starszy analityk do spraw społecznych redakcja: ŁUKASZ LIPIŃSKI, Polityka INSIGHT, Zastępca Dyrektora