Nadleśnictwo Głęboki Bród. Kolejne głuszce są już na wolności (zdjęcia)

Czynna ochrona nizinnych populacji głuszca

Z hodowli głuszców w Nadleśnictwie Głęboki Bród wypuszczono na wolność osiemnaście kuraków. Od 2012 roku Nadleśnictwo Głęboki Bród wraz z Nadleśnictwem Ruszów realizuje projekt poświęcony czynnej ochronie głuszca. Przedsięwzięcie współfinansowane jest przez Unię Europejską w ramach instrumentu finansowego LIFE oraz przez narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie

Projekt zawiera kompleksowe działania obejmujące: Odbudowę populacji i ochronę puli genowej – dosiedlenia ptaków z hodowli oraz dzikich populacji – założenie hodowli zachowawczej. Poprawę i dostosowanie jakości siedlisk. Monitoring populacji głuszca. Monitoring i redukcję liczebności ssaków drapieżnych. Działania edukacyjne. Zabezpieczenie wolier przed drapieżnikami (fladry).

- Tuż przed wypuszczeniem głuszców leśnicy założyli na grzbiety ptaków nadajniki telemetryczne - mówi Jarosław Krawczyk, rzecznik prasowy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku. - Dzięki nadajnikom i systemowi odbioru sygnału zainstalowanego w nadleśnictwie będzie można dowiedzieć się więcej o behawiorze kuraków leśnych w Puszczy Augustowskiej. Zostaną poznane ich zachowania w środowisku; gdzie głuszce najchętniej przebywają, jakie wybierają siedliska, jakimi poruszają się trasami. Odczyty z nadajników będą też pozwalały zdalnie obserwować głuszce; czy na przykład ptaki są żywe i gdzie aktualnie się znajdują. Odbiorniki zostały zainstalowane na grzbietach, z wykorzystaniem nici chirurgicznych, które po pewnym czasie (gdy baterie w nadajnikach wyczerpią się) rozpuszczą się, a nadajnik samoczynnie odczepi się od głuszca.

Głuszec jest gatunkiem borealnym, obejmującym swym zasięgiem północne obszary Eurazji oraz obszary górskie środkowej i zachodniej Europy. W Polsce występuje w czterech izolowanych populacjach: w Karpatach Zachodnich, Puszczy Solskiej i Lasach Janowskich, w Puszczy Augustowskiej oraz Borach Dolnośląskich.

Najliczniejsza i największa terytorialnie jest populacja zachodniokarpacka.

Głuszec jest największym ptakiem grzebiącym Europy.

Dynamika liczebności

Od dawna liczebność populacji głuszca wykazuje tendencje spadkowe. Jeszcze 100 lat temu w Polsce żyło około 2000-2500 ptaków. Obecnie łączna liczebność krajowej populacji wynosi zaledwie 350-500 osobników

W Puszczy Augustowskiej w 1997 roku było około 60 głuszców, wiosną 2013 liczebność populacji augustowskiej wynosiła 30-35 osobników.

Do największych czynników wpływających na wymieranie głuszca w kraju należą: drapieżnictwo, zmiany siedliskowe, antropopresja, zbyt mała liczebność izolowanych populacji oraz polowania na tokach przed 1995 rokiem.

Born to be free

Hodowla zachowawcza głuszca w Nadleśnictwach Głęboki Bród i Ruszów opiera się na zasadach hodowli „Born to be free” – w tłumaczeniu: „Urodzony by być wolnym”. Jest to metoda rozwijana przez dr Andrzeja Krzywińskiego. Polega na półnaturalnym odchowie młodych osobników – pisklęta dzięki swobodnemu poruszaniu się poza wolierą, w której przebywa matka, przystosowują się do samodzielnego zdobywania pokarmu, unikania drapieżnictwa oraz wykształcają niezbędne zachowania socjalne.

W Polsce głuszec od roku 1995 objęty został ochroną gatunkową ścisłą, a jego tokowiska podlegają dodatkowo ochronie strefowej. Gatunek wpisany jest również do „Polskiej czerwonej księgi zwierząt” jako gatunek skrajnie zagrożony.