Kristina Sabaliauskaitė – Silva Rerum

W tej powieści, a właściwie szlacheckiej kronice rodowej, zwanej niegdyś sylwą odbijają się ludzkie marzenia, lęki i tęsknoty dziwnie podobne do współczesnych. I dziś przecież wśród studentów mamy bandy podgolonych łbów i długowłosych myślicieli, i dziś wiele wykształconych i urodziwych kobiet odnajduje szczęście w klasztorze, i dziś – okrutne i bezsensowne wojny przynoszą ze sobą gwałty, śmierć i zniszczenia. Nie inaczej jest i w siedemnastowiecznym Wilnie. Kristina Sabaliauskaitė kozackie rzezie opisuje z nie mniejszą wprawą niż wizyty ojców z synami u prostytutek czy uwodzicielski czar jednego z głównych bohaterów książki. Od namiętności nie jest wolna ani pojawiająca się na początku sylwy nowicjuszka, ani tym bardziej studenci. Jakże kontrastowym wydaje się przy tym lodowate przyjęcie przyszłej zakonnicy w murach wileńskich klarysek. Autorka w wywiadach towarzyszących polskiej premierze pierwszego tomu jej powieści podkreśla, że z najwyższą pieczołowitością badała realia epoki, by jak najlepiej osadzić swoją fabułę w realiach, Trzeba też pamiętać, że Wilno końca XVII wieku było nie tylko miastem z uniwersytetem, ale też zamieszkiwanym przez wiele nacji i wyznań.

W przypadku tak przemyślanych kreacji, z językiem stylizowanym na archaiczny, z wielokrotnie złożonymi zdaniami, bez dialogów niezmiernie ważna rola przypada w udziale tłumaczowi.  Izabela Korybut-Daszkiewicz fantastycznie poradziła sobie z archaizowaniem polszczyzny, jednocześnie pozwalając nawet zwykłemu zjadaczowi powieści na zrozumienie wymowy całości. Wystarczy tylko poddać się narracji, wsłuchać w głos narratora tej kroniki, by dać się wciągnąć w wir wileńskiego życia. Oczywiście tego z lepszych, szlacheckich sfer, nie ze społecznych nizin. W czytaniu dla radości obcowania z pięknym tekstem i językiem chyba to jednak nikomu nie będzie przeszkadzało. Cała saga zdobyła sobie już taką popularność w świecie, że w Wilnie organizowane są wycieczki śladami bohaterów „Silva rerum”. Podlascy czytelnicy są w tej szczęśliwej sytuacji, że do Wilna mają bliżej niż do stolicy. Zaręczam, że po przeczytaniu tej książki, apetyt na podróż do siedziby uniwersytetu im. Jana Kazimierza tylko wzrośnie.