Ustawa in vitro przyjęta przez Sejm. Prezydent może ją zawetować

To ustawa nie tylko o in vitro, ale o leczeniu niepłodności, która porządkuje wiele spraw dotyczących pobierania, przetwarzania, przechowywania zarodków - zaznacza prof. Marian Szamatowicz. Dzięki niemu w Białymstoku w 1987 r. urodziło się pierwsze w Polsce dziecko z in vitro. - Omawia, jakie należy stosować metody leczenia niepłodności. Nakłada na władze obowiązek troszczenia się o zdrowie reprodukcyjne obywateli. I wreszcie, w ostatnim fragmencie, porządkuje wykonywanie procedur wspomaganej prokreacji w ośrodkach, które tę metodę stosują.

Prof. Szamatowicz dodaje, że taka ustawa powinna być w Polsce już od wielu lat.

- To doskonała wiadomość i uhonorowanie 12 lat walki o in vitro - zaznacza prof. Waldemara Kuczyński, założyciel i dyrektor białostockiego Kriobanku, ministerialny ekspert, a jednocześnie współtwórca ustawy. - Jest to ustawa, która zapewnia maksimum bezpieczeństwa dla pacjentów i zarodków, organizuje całą sferę służby zdrowia w tym zakresie. Jest to najbardziej bezpieczna ustawa tego typu na świecie, która podejmuje i rozwiązuje tematy bioetyczne takie jak np. tworzenie nadliczbowych zarodków czy ograniczanie liczby transferowanych zarodków w celu zapobiegania powstawania ciąż mnogich. Penalizuje też praktyki niezgodne z zapisami ustawy.

W myśl przyjętej przez Sejm ustawy, której projekt przygotował resort zdrowia, z procedury in vitro będą mogły korzystać małżeństwa oraz osoby we wspólnym pożyciu, potwierdzonym zgodnym oświadczeniem. Procedura będzie dostępna po wyczerpaniu innych metod leczenia, prowadzonych przez co najmniej rok. Ustawa dopuszcza zapłodnienie maksymalnie sześciu komórek jajowych. Zezwala na dawstwo zarodków, zabrania zaś ich tworzenia w celach innych niż pozaustrojowe zapłodnienie. Przepisy zakazują preimplantacyjnej diagnostyki genetycznej w celu wyboru cech fenotypowych, w tym płci dziecka, chyba, że wybór taki pozwoli uniknąć ciężkiej, nieuleczalnej choroby. Zakazane będzie niszczenie zarodków zdolnych do prawidłowego rozwoju - grozić będzie za to kara pozbawienia wolności do lat 5.

- Generalnie ustawa jest wartościowa - mówi prof. Szamatowicz. Jego zdaniem, nawet ograniczenie ilości pobieranych komórek jajowych, nie wpłynie znacząco na skuteczność leczenia. - Wiadomo, że im więcej pobiera się komórek, tym skuteczność leczenia większa, ale to ograniczenie nie jest aż tak dramatyczne - zaznacza. - Np. w Niemczech swego czasu można było pobierać tylko dwie komórki.
Białostoccy eksperci obawiają się tylko jednego - że gdy do władzy dojdzie prawica, która głosowała przeciwko ustawie, przepisy mogą nie wejść w życie. Niewykluczone, że środowiska prawicowe będą promować naprotechnologię, jako metodę, która może zastąpić in vitro.

- Naprotechnologia nie daje żadnej szansy na ciąże dla ponad 50 proc. par, w takich sytuacjach jak nieodwracalnie uszkodzone jajowody, endometrioza, czy gdy za niepłodność odpowiada czynnik męski - zaznacza prof. Szamatowicz.

Episkopat Polski uznał przyjęcie ustawy za "klęskę etyki w medycynie i w polityce"

Od lipca 2013 r. realizowany jest rządowy program refundacji in vitro dla par: Program realizuje ponad 20 placówek w kraju, w tym trzy białostockie ośrodki: Kriobank, Bocian i Klinika Rozrodczości i Endokrynologii Ginekologicznej UMB

Przez dwa lata realizacji programu w białostockich placówkach zarejestrowało się ok. 2,5 tysiąca par, ponad 2 tysiące zakwalifikowano do programu.

Do końca maja dzięki programowi udało się w białostockich ośrodkach uzyskać ok. 900 ciąż, urodziło się niemal 400 dzieci