UwB. Aleksander Temkin: Uniwersytet to nie fabryka

Dlaczego powstał Komitet Kryzysowy?

Impulsem była wiadomość o planach wygaszania filozofii w Białymstoku. Z czasem okazało się, że jest to element ogólnopolskiego kryzysu humanistyki i nauk społecznych, a generalnie zapaści finansowej uczelni. Z jednej strony związane to było z fatalnym poziomem finansowania, z drugiej - z fatalnym sposobem rozdzielania pieniędzy.

Uniwersytety dotyka to samo co szkoły - w czasie niżu demograficznego władze przeprowadzają daleko idące oszczędności prowadzące do ich zapaści. W tej chwili finansowanie ze środków budżetu państwa szkolnictwa wyższego razem ze środkami unijnymi wynosi 0,6, proc. PKB. Za PRL - 1,5 procent.

Jeżeli brakuje studentów, za którymi idą pieniądze to nie ucieknie się jednak od rachunku ekonomicznego. I muszą się z nim liczyć także humaniści.

Uniwersytet to nie fabryka gwoździ. Pracujemy na etatach naukowo-dydaktycznych. Prowadzimy badania i wykorzystujemy ich wyniki w nauczaniu studentów. Ale uniwersytety to nie są klasyczne szkoły. To są miejsca, w których się zarówno wykłada, jak i rozwija naukę. W związku z tym chcemy, żeby ich finansowanie zależało nie tylko od liczby studentów, ale również od naukowego zaangażowania pracowników.

Co chcecie osiągnąć?

Zmienić sposób finansowania uczelni, żeby niż demograficzny ich nie niszczył, ale stał się szansą na lepszą jakość badań i dydaktyki. Szansą na mniejsze grupy studenckie, na bezpośredni kontakt wykładowcy ze studentem. Jeżeli nie uda się uzyskać od rządu odpowiednich zmian prawnych, to mniejsze uczelnie czeka degradacja i zagłada, w tym Uniwersytet w Białymstoku. Jakie będzie to miało konsekwencje dla miejscowej społeczności, rozwoju regionu, gospodarki - łatwo przewidzieć. Chcemy również, aby przedstawiciele władz miasta i regionu wypowiedzieli się, czy uniwersytet w Białymstoku jest potrzebny.

Jakie dalsze działania planujecie?

Już teraz przygotowujemy się do następnych etapów protestów. Wszystko zależy od tego, czy ministerstwo zdecyduje się zmienić swoją politykę w stosunku do uniwersytetów.

Nauki humanistyczne są niesłychanie ważne dla rozwoju świadomości obywatelskiej. Zapaść wydziałów humanistycznych i środowisk z nimi związanych spowoduje, że zwiędnie kultura, a tzw. prowincja stanie się pustynią kulturalną.